Faaliyetlerimiz
SHP Politika Belgeleri
Sığınmacı Hakları Platformu (SHP), göç ve sığınmacı hakları alanında hükümetlere ve karar vericilere yönelik hak temelli ve uzun vadeli politika önerileri içeren çeşitli belgeler, raporlar ve ortak açıklamalar yayımlamıştır. Bu belgeler, Platformun savunduğu temel ilkeleri ve uygulamaya yönelik somut adımları içermektedir.
İşte kaynaklarda yer alan SHP'nin öne çıkan politika belgeleri ve önerileri:
1. Kapsamlı Politika Raporları ve Çağrılar
SHP, göç yönetiminin bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gerektiği yönünde raporlar yayımlamıştır:
• "Göç Politikalarını Birlikte İyileştirelim" Raporu (Haziran 2025): MAZLUMDER ve ULFED ile ortaklaşa hazırlanan bu rapor, Türkiye'deki sığınmacıların durumunu, genel göç politikasını ve atılması gereken adımları incelemektedir,. Raporun temel politika önerileri şunlardır:
◦ Yeni Yönetim Modeli: Göç yönetiminde sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, avukatlar ve doğrudan sığınmacıların katılımını içeren bütüncül bir yönetim modeline geçilmesi ve Göç Danışma Kurulu gibi yapıların işlevselleştirilmesi talep edilmektedir.
◦ Yargı Kararlarına Uyulması: Göç idaresi personelinin yargı kararlarını tanımaması ve keyfi uygulamalara son verilmesi, geçici koruma statüsünün iptali gibi aile bütünlüğünü tehdit eden kararların engellenmesi istenmektedir.
◦ Savunma Hakkı: Avukata erişimin kısıtlanması ve tercüman desteği olmadan görüşme yapılması gibi ihlallere son verilmesi, savunma hakkının etkili şekilde kullanılması için kalıcı çözümler sunulması önerilmiştir.
◦ GGM Denetimi: Geri gönderme merkezlerindeki (GGM) kötü muamele iddialarının etkin soruşturulması, merkezlerin bağımsız denetim mekanizmalarına açık hale getirilmesi ve bu merkezlerin şartlarının insani hale getirilmesi talep edilmiştir.
• Suriye Geçiş Süreci Politika Belgesi (Aralık 2024): Esad rejiminin devrilmesi sonrası yayımlanan “Geçiş Sürecinde Suriye’deki Durum ve Türkiye’deki Suriyelilerle ilgili olarak Atılması Gereken Adımlar” başlıklı basın açıklamasında, geri dönüş politikasının nasıl yönetilmesi gerektiği belirlenmiştir.
◦ BM Kriterleri: Suriyelilerin geri dönüşünde Birleşmiş Milletler'in (BM) ilan ettiği gönüllülük, güvenlik ve sürdürülebilirlik ilkelerinin dikkate alınması gerektiği ve koşulların henüz olgunlaşmadığı vurgulanmıştır.
◦ Planlı Geri Dönüş: Geri dönüş sürecinin hızlı değil, planlı ve uzun vadeli bir şekilde yürütülerek, geri dönmek isteyenler için sistemli bir Geri Dönüş Programı oluşturulması istenmiştir.
◦ Vatandaşlık ve Kalıcı Çözüm: Türkiye’de doğan ve büyüyen çocuklar başta olmak üzere, burada hayat kuranlar için vatandaşlık için süreçler belirlenmesi ve uygun koşulları sağlayanlara vatandaşlık verilmesi önerilmiştir.
2. Geri Gönderme ve İkamet Politikaları
SHP, zorla geri gönderme uygulamalarına karşı çıkarak, sığınmacıların Türkiye’deki hukuki statülerinin güçlendirilmesini savunmuştur:
• Geri Gönderme Yasağına Uyulması: Türkiye’nin de taraf olduğu Cenevre Sözleşmesi ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun (YUKK) 4. maddesi gereğince, zulüm ve ölüm tehlikesiyle karşı karşıya kalma halinde insanların geri gönderilemeyeceği temel prensip olarak vurgulanmıştır. İnsanların savaş, iç savaş ve katliamların yaşandığı bölgelere gönderilmesinin ahlaka ve hukuka aykırı olduğu belirtilmiştir.
• İkamet ve Seyahat Özgürlüğü Çağrısı (Eylül 2023): Göç İdaresi Başkanlığı'nın İstanbul'daki kayıtsız Suriyelilerin kayıtlı illere dönmeleri tebliğine karşı atılması gereken adımlar özetlenmiştir,,:
◦ Söz konusu tebliğ geri çekilmeli.
◦ Sığınmacılara ekonomik istismar ve sömürüye maruz kalmaksızın çalışma hakkı tanınmalı.
◦ Seyahat özgürlüğü kısıtlamaları kaldırılmalı ve iş buldukları şehirlerde aileleriyle birlikte yaşayabilmeleri için ikamet hakkı tanınmalı.
3. Nefret Suçu ve Irkçılıkla Mücadele Politikaları
SHP, ayrımcı siyasi söylemlerin ve nefret suçlarının hukuken cezalandırılması gerektiğini savunur:
• Cezasızlığın Önlenmesi: Sığınmacılara yönelik saldırıların cezasız kalmaması, suçluların cezalandırılması ve caydırıcı yasal düzenlemeler yapılması istenmiştir.
• Nefret Söylemi Yasası: İzmir Güzelbahçe Katliamı davası sonrasında, faili cinayete azmettiren nefret ortamının oluşmasına zemin hazırlayan NEFRET SÖYLEMİ YASASI'nın acilen çıkarılması talep edilmiştir.
• Ayrımcılık Yasağı: Ayrımcılık yasağının uygulanması ve özellikle kamu gücü kullanan sorumsuz kişilere karşı hukukun gereklerinin uygulanması gerektiği politika belgesinde yer almıştır.
• Toplumu Bilgilendirme: İktidarın, sığınmacı ve göçmenler hakkında toplumu doğru yönde bilgilendirme görevini yerine getirmesi; muhalefetin ise ayrımcı dil ve söylemleri terk etmesi çağrısı yapılmıştır.
SHP, özetle, göç politikasının güvenlikçi perspektife indirgenmemesi, bunun yerine adalet ve hak temelli, tutarlı ve uzun erimli bir yaklaşımla yürütülmesi gerektiğini savunmaktadır. Bu politikalar, küresel tecrübeyi ve insan onurunu merkeze almayı gerektirmektedir.